Trước những năm 2010, nhiều vùng quê Thái Bình còn nghèo khó, đường làng lầy lội, nhà cửa đơn sơ, cuộc sống người dân còn nhiều thiếu thốn. Giờ đây, diện mạo nông thôn đã đổi thay rõ nét. Từng con đường rợp bóng cây xanh, những ngôi nhà cao tầng, tiếng máy móc rộn ràng thay cho cảnh làm đồng thủ công - tất cả đã tạo nên một diện mạo mới, một bước chuyển mình mạnh mẽ và đầy tự hào.

Chỉ đạo quyết liệt - nền tảng cho chuyển mình

Thành quả ấy không tự nhiên mà có. Đó là kết quả của sự lãnh đạo quyết liệt, đồng bộ, xuyên suốt từ tỉnh đến cơ sở trong hành trình xây dựng NTM, nhất là từ khi thực hiện Nghị quyết số 01-NQ/TU, ngày 4/10/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về tiếp tục đẩy mạnh xây dựng NTM, coi trọng xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030. Sở Nông nghiệp và Môi trường đóng vai trò nòng cốt trong việc tham mưu, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, cùng các địa phương tháo gỡ vướng mắc trong từng tiêu chí. Ông Đỗ Quý Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu không chỉ dừng lại ở việc đạt chuẩn mà quan trọng hơn là tạo ra sự chuyển biến thực chất, lâu dài, lấy người dân làm trung tâm, lấy chất lượng sống làm mục tiêu. Thái Bình không chọn đi nhanh để rồi phải làm lại mà chọn đi chắc từng bước. Tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách phát triển nông nghiệp, kinh tế nông thôn và xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025. Các huyện, thành phố đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tạo điều kiện cho cơ sở chủ động trong cách làm, phát huy nội lực địa phương. Cách làm hay, sáng tạo, linh hoạt của từng địa phương đã tạo nên sự chuyển động sống động, phong phú trên toàn tỉnh.

Về xã Thụy Ninh (Thái Thụy) vào những ngày đầu hè, dễ dàng cảm nhận được hơi thở mới đang lan tỏa khắp thôn xóm. Những tuyến đường bê tông rộng rãi, sạch sẽ nối dài đến từng ngõ nhỏ, cổng làng nào cũng rực rỡ sắc hoa, nhà văn hóa thôn khang trang trở thành điểm sinh hoạt chung của cộng đồng. Với người dân nơi đây, nông thôn bây giờ chẳng khác gì phố thị. Ông Đỗ Văn Huynh, Chủ tịch UBND xã tự hào cho biết: Từ khi đạt chuẩn xã NTM nâng cao, chúng tôi tiếp tục phấn đấu xây dựng xã NTM kiểu mẫu. Mỗi người dân không chỉ là người thụ hưởng, mà còn là chủ thể tham gia - từ đóng góp ngày công, chỉnh trang nhà cửa, hiến đất làm đường đến giữ gìn vệ sinh môi trường và xây dựng nếp sống văn minh. Chất lượng cuộc sống của người dân được nâng cao. Thu nhập bình quân đầu người đạt 81 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo còn 0,34%, hộ cận nghèo còn 0,48%. Điểm đáng mừng là sự thay đổi không chỉ đến từ những công trình mới mà còn nằm ở chính tư duy và nếp sống của người dân.

Bà Trần Thị Thủy, thôn Đoài, xã Thụy Ninh chia sẻ: Ngày trước, ra đường là ô nhiễm, rác thải vứt bừa bãi, mùa mưa thì lội bùn. Nay đường làng ngõ xóm sạch sẽ, điện sáng đường quê, trường học và trạm y tế đều khang trang. Trẻ em được học hành đầy đủ, người lớn tuổi có nơi rèn luyện sức khỏe, sinh hoạt văn hóa - đó là điều khiến chúng tôi hạnh phúc nhất.

Không riêng Thụy Ninh, nhiều địa phương khác như An Thái (Quỳnh Phụ), Đông Phương (Đông Hưng), Nam Thịnh, An Ninh (Tiền Hải), Bình Định (Kiến Xương)... cũng đã trở thành điểm sáng trong xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Những con đường hoa, mô hình xử lý rác thải hữu cơ, những sân chơi trẻ em, vườn mẫu... ngày càng lan rộng, tạo nên không gian sống trong lành, gắn kết và đầy sức sống.

Trường Tiểu học An Ninh (Tiền Hải) được đầu tư xây dựng hiện đại.

Người dân là trung tâm

Đằng sau những con đường mới là bao công sức, tấm lòng của người dân quê lúa. Chính họ - những người dân một nắng hai sương đã sẵn sàng hiến đất, đóng góp tiền của, ngày công để làm nên những điều tưởng như khó thành hiện thực. Ở nhiều thôn xóm, người dân sẵn sàng chặt cây, dỡ cổng, thậm chí dời cả nhà để mở rộng đường làng. Ông Vũ Văn Hùng, xã Bình Định (Kiến Xương) nhớ lại: Lúc đầu cũng băn khoăn, tiếc cái sân, cái cây. Nhưng nghĩ tới việc con cháu mình được đi trên con đường đẹp, làng xóm mình thêm khang trang, ai cũng đồng lòng làm ngay. Còn bà Nguyễn Thị Mai, 70 tuổi, xã An Thái (Quỳnh Phụ) xúc động: Ngày trước tôi cứ nghĩ già rồi, sống sao quen vậy. Nhưng khi thấy cả thôn cùng góp đất, ngày công làm đường, trồng hoa, tôi cũng vui vẻ tham gia. Bây giờ mỗi chiều đi dạo trên con đường rợp bóng cây, tôi cảm nhận rõ quê mình đã khác rồi - đẹp hơn, bình yên hơn.

Những người như ông Hùng, bà Mai không hiếm ở Thái Bình. Họ chính là minh chứng sống động cho tinh thần “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng”. Điển hình như huyện Quỳnh Phụ, 3 năm qua đã vận động được trên 4.800 hộ dân tự hiến 390.600m² đất, trị giá trên 506 tỷ đồng; xã Thụy Liên (Thái Thụy) đã vận động gần 200 gia đình, hiến trên 5.230m² đất mở rộng 15 tuyến đường với tổng chiều dài 5,42km...

An Ninh (Tiền Hải) từng là xã thuần nông khó khăn nhưng nay đã trở thành điểm sáng NTM kiểu mẫu với hạ tầng giao thông đồng bộ, trường học hiện đại, nhà văn hóa thôn rộng rãi, khang trang, hệ thống điện chiếu sáng được lắp đặt đến từng ngõ xóm. Ông Nguyễn Văn Hùng, thôn Trình Nhì - một nông dân gắn bó cả đời với đồng ruộng chia sẻ: Ngày xưa đi làm đồng phải vác cày đi bộ, giờ có đường nội đồng, xe máy, máy cày chạy ra tận ruộng. Đời sống giờ khác xưa nhiều lắm, nhà cửa, trường học, đường sá đều khang trang, sạch đẹp.

Trong hành trình xây dựng NTM kiểu mẫu, xã An Ninh còn có sự đóng góp thầm lặng nhưng bền bỉ của những người con xa quê. Họ là những doanh nhân, trí thức, người lao động sinh sống ở khắp nơi, nhưng luôn dành tình cảm, vật chất, trí tuệ để trở về cống hiến cho quê nhà. Nhiều người con xa quê đã góp tiền xây dựng trường học, làm đường, tặng thiết bị trường học, tổ chức các hoạt động từ thiện, khuyến học, tạo nên mối liên kết bền chặt giữa quê hương và những tấm lòng xa xứ. Trong quá trình xây dựng xã NTM kiểu mẫu, An Ninh đã huy động nguồn lực gần 14,5 tỷ đồng, trong đó nguồn xã hội hóa trên 8 tỷ đồng. Anh Nguyễn Văn Cường, một kỹ sư công nghệ thông tin đang làm việc tại Hà Nội chia sẻ: Mỗi lần về quê, tôi đều bất ngờ với sự đổi thay. Quê tôi không chỉ có cảnh đẹp hơn mà con người cũng tự tin, năng động hơn. Là người con Thái Bình, tôi luôn thấy tự hào và mong muốn có nhiều đóng góp hơn nữa.

(còn nữa)

Minh Nguyệt